W raporcie Water City Index 2020 – analizującym miasta pod kątem zagospodarowania wód opadowych – Bydgoszcz zajęła drugie miejsce. Spośród 218 ocenionych w rankingu miast została wskazana jako miasto, które pierwsze w kraju wdraża innowacyjny projekt zagospodarowania wód opadowych i roztopowych oraz konsekwentnie zwiększa retencję na swoim terenie.
Raport Water City Index analizuje, w jaki sposób polskie miasta prowadzą gospodarkę wodną. W sytuacji zmian klimatycznych, przejawiających się naprzemiennie występującymi deszczami nawalnymi i okresami suszy, temat gospodarowania wodami opadowymi jest znaczący. Polskie miasta cierpią zarówno w czasie suszy, jak i gwałtownych opadów, które zalewają sieć kanalizacyjną, powodując podtopienia. Wodociągi Bydgoskie – po tym, gdy pierwsze w kraju kilkanaście lat temu uporządkowały kompleksowo gospodarkę wodno – ściekową w mieście, także – jako pierwsze podjęły się pionierskiego zadania, by uporządkować i zmodernizować system kanalizacji deszczowej dla Bydgoszczy, a następnie – oczyszczenia i ponownego wykorzystania wody deszczowej.
Celem bydgoskiego projektu modernizacji systemu deszczowego jest dostosowanie kanalizacji deszczowej do obecnego i planowanego sposobu zagospodarowania terenu oraz ochrona miasta przed skutkami deszczy nawalnych oraz nadmiernej ilości wód opadowych i roztopowych. Bydgoski projekt inwestycyjny wypełnia w 100% cele strategiczne Unii Europejskiej i rządu polskiego w obszarze przeciwdziałania zmianom klimatycznym i uczynienia miasta odpornym w tym zakresie.
Bydgoski projekt zmienia filozofię traktowania wód opadowych: budowa czy rozbudowa infrastruktury zapewniająca tylko odwodnienie, bez zagospodarowania wód – nie rozwiąże problemu z wodami opadowymi i rozpadowymi. Najskuteczniejszym rozwiązaniem nie jest więc budowa nowych czy coraz większych kanałów odprowadzających wodę. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest budowa zbiorników retencyjnych gromadzących wodę, czyli koncepcja tzw. rozproszonej retencji. Woda z kilkudziesięciu niewielkich zbiorników retencyjnych będzie wykorzystywana do nawadniania gruntów, podlewania miejskiej zieleni, a także do napełniania oczek wodnych, a tylko nadwyżki tej wody będą odprowadzana do rzeki. Przy rosnącej skali opadów, nawet z wykorzystaniem retencji, nie jesteśmy jednak w stanie rozwiązać problemu podtopień miejskich. Dlatego też potrzebne jest nowe spojrzenie na przestrzeń miejską.
Miasto ma działać jak gąbka!
Trzeba stworzyć warunki, które umożliwią maksymalizację wykorzystania wody deszczowej na terenie nieruchomości i działek, tak by zminimalizować jej odpływ. To nowa filozofia zagospodarowania przestrzennego nowych terenów i rewitalizacji starych poprzez ograniczanie powierzchni betonowanych i asfaltowanych. Efektem jest wprowadzenie zielono-niebieskiej strategii zagospodarowania przestrzennego promującej tworzenie odpowiednio zaprojektowanych parków, ogrodów deszczowych, naturalnych zbiorników retencyjnych, rowów przydrożnych, a także rozwiązań indywidulanych dotyczących powierzchni przydomowych.
Zespół takich pomysłów MWiK zawarł w „Katalogu zielono-niebieskich rozwiązań”, który jest praktyczną pomocą w tworzeniu miasta-gąbki. Zawiera on 20 różnych rozwiązań – dobrych praktyk, które pokazują, jak gromadzić wodę deszczową w mieście, na osiedlu, drogach, parkingach a także najbliższym otoczeniu. Te ekologiczne rozwiązania sprzyjają lepszemu, zdrowszemu trybowi życia, poprawiają mikroklimat, ale przede wszystkim niwelują skutki zmian klimatycznych.
W konkursie NFOŚiGW bydgoski projekt adaptacji miasta do zmian klimatycznych uznano za jedyny projekt w kraju, który rozwiązywał problemy funkcjonowania i gospodarowania wód opadowych w skali całego miasta. Z uwagi na tę kompleksowość i innowacyjność rozwiązań bydgoski projekt uzyskał znaczące wsparcie ze środków unijnych dostępnych w konkursie NFOŚiGW – projekt o łącznej wartości 258 mln Netto wspomagany jest grantem na poziomie 154,8 mln. zł Netto.
W ramach jego realizacji zostanie wybudowanych 14 km nowych kanałów deszczowych, 71 zbiorników retencyjnych, 3 zbiorniki ze skrzynek rozsączających, 22 oczyszczalnie ścieków deszczowych oraz 11 wylotów do odbiorników. Zadanie obejmuje budowę urządzeń umożliwiających oczyszczenie i zagospodarowanie wody deszczowej na terenach zielonych, przebudowę kanałów deszczowych, renowację istniejących kanałów deszczowych o długości ok. 90 km metodą bezwykopową.
